In gesprek hybride docent: Pionieren tussen het onderwijs en de praktijk

In het kader van Spoor 22 zijn programma’s opgestart met verschillende organisaties uit het sociaal domein met als doel het gezamenlijk opleiden van de medewerker van de toekomst. De Kessler Stichting is hier een goed voorbeeld van.

De Kessler Stichting is een zorgorganisatie die zich inzet voor kwetsbare mensen die opvang en/of zorg en begeleiding nodig hebben. Zij ontwikkelt met het Spoor 22 programma de sociaal werker in het zorgdomein. Vanaf september 2019 loopt een groep studenten van de opleiding mbo Sociaal Werk stage en krijgt hybride onderwijs bij de Kessler Stichting. Hoe ervaren de docenten van Sociaal werk van ROC Mondriaan deze ontwikkelingen? Om hier een beeld te krijgen gaan wij in gesprek met docent Sociaal Werk, Angelique van Bijsterveld.

Angelique is een hybride docent. Dit betekent dat haar lessen zijn afgestemd op de beroepspraktijk van de studenten. Een groep van 20 studenten loopt 2 dagen stage bij de Kessler Stichting en krijgt 2 dagen les van Angelique op de praktijklocatie.  Studenten volgen op deze manier een lesprogramma op maat en worden goed voorbereid op de arbeidsmarkt.

Hoe bevalt het lesgeven in de praktijk?

‘’Onwijs leuk! Ik geef op een andere manier les dan op school. In het begin was het wennen. Vooral het regelen van praktische zaken, zoals het aansluiten van de beamer. Zodra deze praktische zaken zijn geregeld is het fijn lesgeven. Het is kleinschalig; ik geef les aan twee klassen van tien studenten. Hierdoor zijn studenten gemotiveerd en willen graag leren. Het is ook geweldig om de studenten aan het werk te zien met de cliënten.’’

Hoe is de samenwerking met De Kessler?

‘’Je hebt als docent contact met de interne aanspreekpunten om zaken af te stemmen. De lijntjes zijn kort met elkaar (doordat je elkaar tegenkomt op de locaties). In het begin moesten sommige medewerkers wennen aan de groep studenten. Zij vroegen zich af of het onrust zou geven aan de cliënten met psychiatrische achtergrond. Gelukkig ging het in de praktijk goed; het ging zelfs erg natuurlijk en vanzelfsprekend. Studenten die hier stage lopen groeten altijd eerst de cliënten. Cliënten vinden het normaal dat de studenten hier zijn en les krijgen. Zij zijn nieuwsgierig naar wat de studenten leren en doen. Daarnaast komen cliënten soms langs bij een les om het eigen persoonlijk verhaal te vertellen. Je merkt dat deze verhalen de studenten raken, meer dan het verhaal van de docent. Daarnaast geven medewerkers ook expertlessen. Zo hebben de directeur van de Kessler Stichting en beleidsmedewerkers lessen verzorgd over onder andere beleid, kwaliteit en hebben specialisten de methode Competentie Gericht Begeleiden uitgelegd. Deze lessen worden gekoppeld aan het leerplan van de studenten.  Het competentiegericht begeleiden van de Kessler Stichting is vertaald naar coaching & gesprekstechnieken. Op deze manier wordt de koppeling tussen praktijk en onderwijs continu gemaakt. Samen met mijn collega-docent Erik van Buren hebben wij regelmatig gesprekken met de stagebegeleiders en P&O om de inhoud van mbo sociaal werk (en het verschil met andere opleidingen) te bespreken. Daarnaast bespreken wij wat de Kessler Stichting verwacht van de mbo student en de mbo werknemer. Op die manier leiden wij samen studenten op.

Doordat ik op de locatie aanwezig ben, ontmoet ik op een informele manier andere medewerkers en ontstaat er een hele leuke wisselwerking. Zo was ik bij de koffie in gesprek met een medewerker en kwamen wij erachter dat zij een goede expertles kan verzorgen over begeleiden van vrijwilligers.’’

Hoe ervaren studenten deze innovatieve manier van leren?

‘’De studenten zijn over het algemeen erg enthousiast. In  eerste instantie was er weerstand omdat studenten niet bekend waren met hybride onderwijs. Gelukkig is dat al snel gekanteld: ze vinden het nu geweldig! Studenten werken met een andere doelgroep dan dat ze gewend zijn, namelijk cliënten met een psychiatrische achtergrond. Dit ervaren zij als leerzaam. Het is  harder werken dan op school, want je kan niet in de anonimiteit verdwijnen. De studenten krijgen kleinschalig onderwijs dat aansluit bij de directe ervaringen in de praktijk. De betrokkenheid van de studenten bij de organisatie is groter. Zo vroeg onlangs een medewerker of de studenten op een zondag ondersteuning willen geven aan de organisatie van Internationale Vrouwendag. Bijna alle studenten hebben zich aangemeld om in de vrije tijd te helpen en natuurlijk ben ik dan ook aanwezig.’’

Hoe is de samenwerking met hbo studenten?

“Bij de Kessler Stichting lopen ook hbo studenten stage. Ik merk in de praktijk dat hbo en mbo studenten op een natuurlijke wijze met elkaar samenwerken. Er wordt aandacht besteed aan de verwachtingen; wat wordt van de hbo’er en mbo’ er verwacht.  Zo krijgen ze beeld van elkaars werkzaamheden. Binnenkort starten wij met de Haagse Hogeschool en De Kessler aan het ontwikkelen van doorlopende leerlijnen. Mbo en hbo studenten gaan gezamenlijk aan de slag met projecten en leren zo elkaars werkzaamheden nog beter kennen.’’

Wat zijn je tips?

‘’Als docent mis je de andere aspecten van lesgeven op school. In het begin miste ik bijvoorbeeld mijn collega’s. In de praktijk kan je tijdens je les niet even een collega-docent om hulp vragen. Daarom is het belangrijk dat een ervaren docent ingezet wordt. Je doet meer dan alleen lesgeven Zo moet je als docent pionieren tussen het onderwijs en de organisatie.’’

Wat zijn de tops?

• ‘’De praktijk loopt mooi over in je leslokaal. Je kan als docent live meekijken hoe de student met de cliënt omgaat en er is een grote betrokkenheid onder de studenten.’’ 
• ‘’Goede communicatie en korte lijnen tussen docent en medewerkers van de Kessler Stichting en dat werkt erg prettig.’’
• ‘’Je hebt veel praktijkvoorbeelden die je tijdens de les kan bespreken. Er wordt in de les tijd genomen voor intervisie.’’
• ‘’Door expertlessen van ervaren medewerkers en ervaringsdeskundigen (cliënten) wordt de betrokkenheid van studenten groter.’’