Meer aandacht en waardering voor de MBO’er in het sociaal domein

‘Het gaat uiteindelijk om de effectiviteit die je achter de voordeur bereikt’

Het laatste kenniscafé  van 2019 voor de zomervakantie was een soort van vervolg op het op 1 november 2018 georganiseerde kenniscafé met als thema ‘mbo versus hbo’. Op dinsdag 2 juli fungeerde de Duurzaamheidsfabriek in Dordrecht als locatievoor een middagje luisteren, spreken, discussiëren en meedenken over de rol van mbo’er in het sociaal domein. Ongeveer 25 belangstellenden vanuit gemeenten, onderwijs en het werkveld gingen met elkaar in gesprek over dit onderwerp.

Er werd onder andere voortgeborduurd op de conclusie van de eerdere bijeenkomst, namelijk ‘Het lijkt wel of de mbo’er niet bestaat.’ Vandaar dat men deze middag op zoek ging naar die mbo’er. Waar vind je die mbo’ers in het sociaal domein? Welk profiel hebben ze? En over welke competenties beschikken ze? De praktijk wijst uit dat de mbo’er vaak hetzelfde doet als en hbo’er. Een mbo’er is geen hbo-min, maar een hbo’er blijkt wel mbo-plus. Hoe krijgt de mbo’er de aandacht die er nu te weinig is?

De mbo’er als thuisbegeleider

Doel vanmiddag was onder andere vergroting van de bewustwording over de mbo’er in het sociale werkveld. Daarnaast wordt de uitkomst van deze bijeenkomst gebruikt als input voor een advies aan de gemeente Hardinxveld-Giessendam voor de doorontwikkeling van het sociale wijkteam aldaar. Anke Verkade, bestuurder bij Vivenz, vertelt enthousiast over de inzet van mbo’ers binnen haar organisatie. Vivenz biedt maatschappelijke dienstverlening in 13 gemeentes in de regio (BAR, Drechtsteden en de AV-regio) en telt ongeveer 200 medewerkers. “Wat mij opviel in mijn eerste werkweken bij Vivenz, is wat de mbo’er allemaal voor elkaar krijgt. Ik vraag me echt af of een hbo’er dat ook lukt. Het gaat uiteindelijk om de effectiviteit die je achter de voordeur bereikt. De mbo’er levert werk dat een aanvulling is op dat van een hbo’er. Het is niet of-of wat mij betreft, maar en-en.” Vivenz zet vooral mbo’ers in bij thuisbegeleiding, met name bij eenoudergezinnen waar bijvoorbeeld ook al jeugdzorg in beeld is. Ze gaan daar vooral praktisch aan de slag. Wat nieuw is, is om mbo’ers in sociale teams te plaatsen. “Je ziet dat ze vooral van dienst zijn bij de verbinding tussen formele en informele hulpverlening. De nieuwe term hiervoor is sociaal makelaars. De grote verdienste van de mbo’ers is dat ze vertrouwen winnen door (samen) ‘te doen’. Niet (te veel) praten, maar doen.”

Meer stagemogelijkheden

Hans Roskam is werkzaam bij Welzijn Capelle en van hieruit projectleider van Spoor 22. Via Spoor 22 richten onderwijs- en sociaalwerkorganisaties in de regio Rotterdam-Den Haag zich gezamenlijk op de veranderende eisen aan de nieuwe sociaal werker. Daarnaast zet men in op de vergroting van de kansen van mbo’ers op de arbeidsmarkt en een leven lang ontwikkelen. Spoor 22 is de eerste gehonoreerde RIF-aanvraag (met steun van de minister van OCW) uit de welzijnssector. “De ambitie van Spoor 22 is (spoor 1) is een verbeterde aansluiting van de mbo’er op het werkveld. Daarnaast (spoor 2) is dat innoveren of leren. Nadruk ligt hierbij op de associate degree-opleidingen (AD) vanwege de grote vraag naar mbo+.” Roskam ziet dat de aandacht voor de mbo’er in het sociale werkveld is verslapt. Zo zijn er voor hen nauwelijks stageplaatsen en worden ze ook niet snel aangenomen. “Heel veel instellingen stellen kwaliteit gelijk aan hbo. Waar dat vandaan komt?” Spoor 22 maakt zich hard voor de mbo’ers en zorgt bijvoorbeeld voor meer stagemogelijkheden. “Het doelgerichte van de mbo’er spreekt aan. We vinden dat hbo-competenties worden overschat, die van mbo onderschat. Daar moeten we echt iets aan doen. Ik ben een hartstochtelijk pleitbezorger voor de mbo’er.”

Tafelgesprekken

In de navolgende tafelgesprekken discussiëren de aanwezigen in gemixte samenstelling over de stelling Mbo-professionaliteit moet beter ingezet en benut worden door wijkteams. Enkele conclusies die hieruit naar voren kwamen is dat de afweging tussen kosten en kwaliteit een rol speelt in de praktijk, dat bewoners vooral gehoord moeten worden en omdat we in een diverse samenleving leven zouden ook wijkteams een diverse samenstelling moeten hebben. Dus bijvoorbeeld een mix van hbo’ers en mbo’ers. De vraag rijst hoe breed een wijkteam ingezet kan worden. Onderwijs en gemeenten zouden meer kunnen samenwerken. Mbo’ers zouden ook vaker ambassadeur van het sociale werkveld kunnen zijn. Sociaal werker van het jaar 2018, Sjef van der Klein, is ook een mbo’er én docent Sociaal Werk op een mbo. Mbo’ers kunnen ook lid worden van de beroepsvereniging alleen weten ze dat vaak nog niet. Als mbo’ers zich meer en beter organiseren kunnen ze zich ook beter profileren, was een andere conclusie. Ten slotte moet ook de beroepsethiek en beroepscode voor iedereen gelden. “Er is geen jip-en-janneke-ethiek. Er is maar één ethiek en die geldt voor ons allemaal.”

Reacties

Gerard Aerts, docent en stagecoördinator SPH aan Hogeschool Rotterdam gaat samenwerken met Welzijn Capelle. “In de BAR-gemeenten waaraan ik als docent verbonden ben, zie ik geen samenwerking met mbo’ers. Dat is wel een eyeopener voor mij. Hoe kunnen hbo’ers en mbo’ers wel effectief met elkaar samenwerken? Omdat ik ook studenten begeleid is dit voor mij zeer informatief. Wat is het perspectief? Ik vind het interessant om te zien hoe dit zich gaat ontwikkelen.”Feruze Sarikas is projectleider bij Spoor 22 voor de regio Haaglanden en bezocht voor het eerst een kenniscafé. “Ik vond het erg fijn om te sparren met andere professionals over de rol van de mbo’ers. Heel goed dat we hier vanuit verschillende perspectieven zitten, werkveld, onderwijs, vrijwilligers… Veel herkenning voor mij die goed aansluit op de praktijksituaties. Wel had ik gehoopt om tijdens de tafelgesprekken wat meer de diepte in te gaan, maar helaas was daar de tijd wat te kort voor.”

Lees hier het verslag van het eerste kenniscafé #mbohbo en de bijbehorende column van lector Toby Witte.

“Er wordt veel gepraat in Nederland. Maar velen leren niet door het gesprek, maar door het samen doen.” – Anke Verkade, Vivenz

“Binnen het sociaal werk is de aandacht voor de mbo’er verslapt, onder andere doordat het veld kwaliteit synoniem heeft gemaakt aan hbo.” – Hans Roskam, Welzijn Capelle en Spoor 22

“Sociaal werkers vormen een bescheiden beroepsgroep. Profileren is nodig, juist ook van de mbo’ers!” – Josien Hofs, BPSW